Văn mẫu lớp 10

Phân tích vẻ đẹp độc đáo của hình tượng người lính được Quang Dũng khắc họa trong bài thơ Tây Tiến.

Phân tích vẻ đẹp độc đáo của hình tượng người lính được Quang Dũng khắc họa trong bài thơ Tây Tiến.

Hướng dẫn

Đến với bài thơ Tây Tiến, chúng ta sẽ được chiêm ngưỡng những người lính yêu đời, hồn nhiên, không ngại khó khăn gian khổ và súng đạn của kẻ thù. Đó là những người lính đã làm nên lịch sử, đã tạo ra thắng lợi cho dân tộc Việt Nam. Những người lính đó đáng được trân trọng, tự hào.

Toàn bộ bào thơ đã xây dựng lên hình ảnh một người lính can trường, mạnh mẽ và lãng mạn, tình tứ. Sự can trường được biểu lộ một phần qua tinh thần lãng mạn, và ngược lại tinh thần “lãng mạn có một số mặt đã nằm ngay trong phẩm chất can trường, ngang tàng ấy. Sự dung hợp đẹp đẽ giữa hai nét đối cực này chưa hẳn là một hiện tượng phổ quát. Trong các bài thơ đã nêu trên của Chính Hữu, Hồng Nguyên, Tố Hữu, hình ảnh người lính thường hiện lên với vẻ đẹp chân chất, bình dị và cái quyết liệt, hăng hái của họ cũng có những nét khác. Điều này cũng dễ hiểu vì người lính được “mô tả” trong đó là người lính nông dân xuất thân từ nơi “nước mặn đồng chua”, nơi những làng quê nghèo “đất cày lên sỏi đá”. Trong khi đó, các “nhân vật” của Quang Dũng lại có gốc gác thị thành và nhiều người trong số họ là học sinh, trí thức. Hiển nhiên các chàng trai Hà Nội thanh lịch, hào hoa này có cách cảm thụ và trải nghiệm riêng đối với cuộc đời kháng chiến. Đây là cơ sở đầu tiên khiến hình ảnh họ trong thơ Quang Dũng có một vẻ đẹp riêng độc đáo.

Những người lính này đã có tinh thần quả cảm sẵn sàng vượt mọi gian lao của họ. Để thể hiện điều đó, băng sức mạnh của hồi tưởng, bằng bút pháp miêu tả gân guốc và phóng túng, Quang Dũng đã tái hiện rất sinh động trong Tây Tiến một cách đầy thử thách. Trên con đường hành quân về phía tây, các chiến sĩ Tây Tiến đã phải chấp nhận sự thách thức của những đèo cao vực sâu cực kì hiểm trở. Dốc rồi lại dốc, gập ghềnh, khúc khuỷu, chừng như dẫn người ta đi lên đỉnh trời. Có những lúc đoàn quân đi trong sương núi mịt mùng bủa vây tứ phía. Người càng mỏi mệt, núi rừng càng diễu võ giương oai, càng mượn lời thác gào lên những tiếng man dại giữa đại ngàn. Đó là chưa kể sự rình rập của thú dữ “đêm đêm”. Đi vào nơi lam sơn chướng khí, những người lính chưa quen phong thổ phải đối diện hàng ngày với vẻ mặt ghê SỢ của sốt rét, dịch bệnh. Tóc không mọc nổi, da tái xanh, “đánh trận tử vong ít, sốt rét tử vong nhiều” (Trần Lê Văn). Nhấn mạnh sự khắc nghiệt của hoàn cảnh chính là một cách Quang Dũng gián tiếp làm nổi bật sự quyết chí của các chiến sĩ. Các câu thơ như:

Xem thêm:  Phân tích bài thơ Cảnh ngày hè của Nguyễn Trãi

Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm

Heo hút cồn mây súng ngửi trời.

Qua việc mô dốc, tác giả đã mô phỏng lại hơi thở nặng nhọc của những người lính. Tất nhiên, trong bài thơ cũng có những câu trực tiếp tả người. Đây là một cách chết, một cách chết thường gặp:

Anh bạn dãi dầu không bước nữa

Gục lên súng mũ, bỏ quên đời!

Câu thơ chỉ bộc lộ cảm xúc về sự mất mát, nhưng ngẫm nghĩ kĩ, ta hiểu ra trong ấy chứa đựng nét miêu tả về tư thế hi sinh. Gian lao không làm các chiến sĩ sờn lòng. Nếu chết, họ chỉ chịu chết trong thế đi lên, giữa lúc đang làm nhiệm vụ. Người lính đi vào cái chết như đi vào một giấc ngủ “bỏ quên đời” rất thanh thản. Họ quả là những người “Nhẹ xem tính mệnh như màu cỏ cây”, đã thực hiện chí làm trai của mình một cách hết sức trọn vẹn và lãng mạn nữa.

Tây Tiến nhiều lần nói đến cái chết mà khí lực của bài thơ rất mạnh mẽ. Phải chăng điều này có nguyên nhân ở tinh thần “dám chết” của các chiến sĩ? Hành quân vào miền đất dữ, họ quá biết nhiều hiểm nguy đang chờ đón. Với ai đó, những nấm “mồ viễn xứ” nằm “rải rác biên cương” có thể đưa lại một ám ảnh ghê sợ, nhưng với lính Tây Tiến thì không. Thuở ra đi họ có “hẹn ước”. “Đường lèn thăm thẳm một chia phôi” (cũng có nghĩa là “Chí lớn chưa về bàn tay không” – Thâm Tâm), bởi thế, họ sẵn sàng chấp nhận hi sinh không một lời mặc cả.

Xem thêm:  Văn miêu tả cây cối lớp 2

“Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh” là một tâm niệm – cái tâm niệm thường làm chủ được mình, tự ý thức được sâu sắc hành động mình làm. Can đảm mà chẳng hề mù quáng – đó là một phẩm chất rất đẹp của người chiến sĩ Tây Tiến nói riêng và của người chiến sĩ cách mạng nói chung.

Tất cả những phẩm chất cao đẹp tồn tại trong con người chiết sĩ ấy, sự can trường nét lãng mạn, tình tứ hiện lên thật đẹp. Sự can trường đã nhuốm vẻ lãng mạn một phần do nó được cảm nhận bằng hồn thơ rất mực tài hoa, khoáng đạt trẻ trung. Rất nhiều chi tiết miêu tả dặc sắc trong bài thơ cùng một lúc làm phát lộ hai phẩm chất đã nói trên của các chiến sĩ. Phải rất giàu dũng khí cũng như rất giàu “hồn thơ” người lính Tây Tiến mới rung động được đến mức cực điểm với vẻ đẹp nguyên sơ hùng vĩ của núi rừng như thế này:

Chiều chiều oai linh thác gầm thét

Đêm đêm Mường Hịch cọp trêu người.

Có những lúc người lính Tây Tiến thả hồn bay lên với cảnh trí tuyệt vời thơ mộng của thiên nhiên. Ta hiểu lúc đó họ đã chế ngự được hoàn cảnh khắc nghiệt để thưởng thức những vẻ đẹp hiếm thấy trong dời:

Người đi Châu Mộc chiều sương ấy

Có thấy hồn lau nẻo bến bờ

Có nhớ dáng người trên độc mộc

Trôi dòng nước lũ hoa đong đưa.

Có thể nói mỗi chiến sĩ Tây Tiến có tồn tại một con người nghệ sĩ. Chẳng hề ngẫu nhiên khi ta thấy xuất hiện nhiều lần trong tác phẩm các chi tiết nói về “hoa”, về “nhạc”, về “thơ” – những “vật liệu” hết sức cần thiết cho việc tô đậm phẩm chất lãng mạn trong tâm hồn người chiến sĩ. Các anh đã chiến thắng hoàn cảnh đến hai lần khi trong những ngày gian khó vẫn thích thú tổ chức nhiều đêm lửa trại tưng bừng, náo nhiệt. Trong những đêm đó, nét đa tình, hào hoa của các chàng trai Hà Nội càng dược bộc lộ rõ hơn bao giờ hết. Họ đã reo lên sung sướng ngỡ ngàng trước sự xuất hiện của một dáng hồng sơn cước và nghiêng ngả vui vẻ hết mình, trong tiếng khèn, tiếng nhạc dặt dìu:

Xem thêm:  Cảm nhận về bài ca dao: Thân em như củ ấu gai…Nếm ra, mới biết rằng em ngọt bùi

Doanh trại bừng lên hội đuốc hoa

Kìa em xiêm áo tự bao giờ

Khèn lên man điệu nàng e ấp

Nhạc về Viên Chăn xây hồn thơ.

Những khắc nghiệt của thời tiết, sự tàn phá của bom đạn đã làm cho người lính Tây Tiến có một vẻ ngoài thật kì dị. Đôi lần họ mượn ngay sự kì dị đó tạo cho mình một dáng dấp oai dữ rất riêng. Nhưng điều đáng nói ở đây là chất mộng mơ, đa cảm chưa một lần biến dạng. Nó vẫn tồn tại như để nuôi giữ chất người đẹp đẽ ở các anh. “Dáng kiểu” thơm tho nơi đô thành trong giấc mộng của người chiến sĩ không nói về một trạng thái tinh thần “ốm yếu” mà ngược lại cho ta hiểu thêm về bản lĩnh sống của các anh – những người không chịu đánh mất mình dù gặp phải hoàn cảnh khốc liệt thế nào.

Hình tượng người lính Tây Tiến trong thơ Quang Dũng hiện lên thật đẹp, thật lãng mạn nhưng không kém phần oai hùng. Những người chiến sĩ ấy đã làm nên biểu tượng của dân tộc Việt, một dân tộc kiên cường bất khuất, không sợ khó khăn gian khổ, coi cái chết nhẹ tựa lồng hồng. Tinh thần ấy đã góp phần đánh đuổi kẻ thù lớn mạnh và dành lấy thắng lợi vẻ vang trên khắp năm châu.

Nguồn: Vietvanhoctro.com

Post Comment